ΧΕΝ ΚΑΛΑΜΑΡΙΑΣ
Η ΧΕΝ Καλαμαριάς ιδρύθηκε το 1938 με πρωτοβουλία της ΧΕΝ Θεσσαλονίκης λόγω των αναγκών της περιοχής που τότε ήταν ένας πυκνοκατοικημένος προσφυγικός οικισμός. Στην αρχή λειτούργησε παιδικός σταθμός με εγγραφές που τον Νοέμβριο του 1938 έφθασαν τα 140 παιδιά. «… Το νηπιαγωγείο της Καλαμαριάς έγινε όχι γιατί θελήσαμε εμείς να επεκταθούμε, αλλά επειδή μας παρακάλεσαν τόσο οι φτωχές εργαζόμενες μητέρες για να συμμαζέψομε τα παιδιά τους από τους δρόμους…», αναφέρει ένα πρακτικό της εποχής. Το έργο της ΧΕΝ εκτιμάται από το Υπουργείο Κρατικής Υγιεινής και Αντίληψης και εγκρίνεται η ανέγερση κτιρίου που θα στεγάσει τον παιδικό σταθμό και τη Λέσχη της Καλαμαριάς. Έτσι το 1939 η ΧΕΝΚ αποκτά δική της στέγη, στην οποία βρίσκεται μέχρι και σήμερα, ενώ ο παιδικός σταθμός της, γνωστός ως «Παιδική Φωλιά», εξυπηρέτησε την περιοχή ανελλιπώς μέχρι και το 2003.
«Η ψυχαγωγία είναι το σπουδαιότερο στοιχείο της Λέσχης. Οι φτωχότεροι εργαζόμενοι βρίσκουν εκεί χαρά και ξεκούραση, αλλά αυτό δεν γίνεται τυχαία. Η ψυχαγωγία είναι μοναδικό μορφωτικό μέσο για κάθε παιδαγωγό, καθώς η διαμόρφωση του χαρακτήρα γίνεται καλύτερα και αποτελεσματικότερα μέσα στο πλαίσιο της χαράς…», γράφει η Σοφία Μαυροκορδάτου, ιδρυτικό στέλεχος της ΧΕΝ Θεσσαλονίκης. Τα προγράμματα που λειτουργούν έχουν στόχο: α) την ανακούφιση της εργαζόμενης γυναίκας, β) τη μορφωτική ανάπτυξη της προσφυγοπούλας.
Παιδικός σταθμός (με ολοήμερη φοίτηση και σίτιση των παιδιών), θεατρικές παραστάσεις, κουκλοθέατρο, εκδρομές, μαθήματα χειροτεχνίας, οικοκυρικής, κοινωνικής και φυσικής αγωγής, μουσικής, ζωγραφικής και νοσηλείας, ελκύουν το ενδιαφέρον των γυναικών της περιοχής. Οι πολλαπλές δραστηριότητες και η ζωντανή παρουσία του κέντρου στην κοινότητα της Καλαμαριάς, το καθιστούν σημείο αναφοράς της κοινωνικής ζωής. Τα χρόνια περνούν και η ΧΕΝ ακολουθώντας τις εξελίξεις και τις ανάγκες της κάθε εποχής, λειτουργεί νέα και ενδιαφέροντα προγράμματα.
Το 1960 εφαρμόζει πρόγραμμα παρασκευής κονσέρβας και το 1980 – έτος του παιδιού- δημιουργεί και λειτουργεί με επιτυχία πρότυπη παιδική βιβλιοθήκη με παράλληλη δημιουργική απασχόληση των παιδιών.
Το 1985 η ΧΕΝ Καλαμαριάς οργανώνει και υλοποιεί το πρόγραμμα υιοθεσίας παιδιών με μεσογειακή αναιμία, για το οποίο η ΧΕΝ τιμάται με το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών. Από την ίδια δεκαετία και μέχρι σήμερα, με βάση τις προτεραιότητές της, εφαρμόζει προγράμματα για το περιβάλλον, και είναι η πρώτη οργάνωση στην Καλαμαριά που ευαισθητοποίησε τους δημότες για την ανακύκλωση και έκανε συλλογή χαρτιού και αλουμινίου.
Επίσης λειτούργησε πρώτη στο Δήμο και για 20 χρόνια, Ομάδες Βιβλίου, τα μέλη των οποίων με αφορμή το βιβλίο ευαισθητοποιούνταν σε θέματα επικαιρότητας και ανέπτυσσαν την κρίση τους μέσα από το διάλογο και την ενεργό συμμετοχή.
Στη δεκαετία του 1990, αναπτύσσονται προγράμματα που μέλημά τους έχουν την εξοικείωση των γυναικών με τα νέα δεδομένα της εποχής: το ρατσισμό, την ξενοφοβία, την αποδοχή του διαφορετικού.
Επίσης λειτουργούν προγράμματα: για την Αυτοφροντίδα παιδιών και εφήβων, ομάδες Συμβουλευτικής Γονέων,καθώς και πρότυπο πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης για παιδιά δημοτικού, οι «Μικροί Οικολόγοι», το οποίο λειτούργησε με μεγάλη επιτυχία και συμμετοχή παιδιών.
Σημαντικό και το πρόγραμμα διακοπή καπνίσματος που για συνεχόμενες χρονιές λειτούργησε για ευαισθητοποίηση και πρόληψη, ένα καλά οργανωμένο πρόγραμμα που είχε σημαντική απήχηση στην περιοχή.
Παράλληλα υλοποιούνται πολλά επιμορφωτικά προγράμματα που προσφέρουν διέξοδο και έκφραση σε καλλιτεχνικές και πνευματικές ανησυχίες, καλλιεργώντας ικανότητες και δεξιότητες. Όλα τα προγράμματα, παράλληλα με την ανάπτυξη του εθελοντισμού, δίνουν σε κάθε γυναίκα τη δυνατότητα να εξελιχθεί σε ενεργό και συνειδητό πολίτη με άποψη, κρίση και λόγο, και αυτό είναι ίσως η ουσιαστικότερη προσφορά της οργάνωσης στη σημερινή γυναίκα.
Χιλιάδες εθελόντριες, μέλη της ΧΕΝ Καλαμαριάς, επένδυσαν το χρόνο και τη γνώση τους στην ανάπτυξη αυτών των δραστηριοτήτων.
Σήμερα η ΧΕΝ στην Καλαμαριά έχει αναστείλει τη λειτουργία της, καθώς το κτήριο που επιμόρφωσε και ενδυνάμωσε γενιές και γενιές γυναικών έχει υποστεί βαριές φθορές που το καθιστούν επικίνδυνο.
Δυστυχώς το κτήριο αυτό, παραχωρημένο στη ΧΕΝ από το Υπουργείο Υγείας-Πρόνοιας για 50 χρόνια, έχει ανάγκη από σημαντικές και δαπανηρές επισκευές λόγω παλαιότητας, όπως φαίνεται από τις σχετικές μελέτες. Το κόστος των εργασιών ξεπερνά τις δυνατότητες της οργάνωσης καθώς η ΧΕΝ δεν επιδοτείται από κανέναν φορέα ενώ αντιθέτως συμβάλλει με ίδιους πόρους για την διατήρηση των δομών της.
Ελπίζουμε οι προσπάθειες που γίνονται από στελέχη της ΧΕΝ Θεσσαλονίκης να βρουν ανταπόκριση και να αποκατασταθεί αυτό το ιστορικό Κέντρο ΧΕΝ.